ชานชรา

ชานชรา

อย่าแปลกใจในชื่อเรื่อง ที่ตั้งใจจะเขียนแบบนี้ อาจจะไม่ถูกต้องกับคำที่คุ้นชินว่า “ชานชาลา”(รถไฟ) ก็เพราะว่ากำลังเห็นความเปลี่ยนแปลงอันรวดเร็วของสังคมเป็นอย่างมาก อันเกี่ยวกับทัศนคติช่วงวัยของผู้คน ยิ่งเห็นเด็ก ๆ แถววัดเราในวันก่อนวันนี้กลับเป็นหนุ่มสาว สู่วัยทำการทำงาน เริ่มมานึกว่าแล้วเราล่ะ กำลังถูกวันเวลาไล่ล่า จากเคยเป็นหนุ่มน้อยคล้อยไปแป๊บเดียวเป็นหนุ่มเหลือน้อยเสียแล้ว หลายครั้งเราก็มักได้ยินว่าเรากำลังเข้าสู่สังคมสูงวัย ที่จะมีคนอาวุโสมากขึ้น ๆ จนทำให้มีจำนวนมากที่สุดในสังคม ขณะที่ความเปลี่ยนของสังคมโลกเกิดขึ้นนั้นเพื่อสนองตอบต่อคนรุ่นใหม่ ที่อาจจะมีไม่มาก แต่กำลังมีอิทธิพลจนทำให้พวกเขาเริ่มหลงลืมรากฐานจากคนรุ่นเก่าก่อน ความแตกต่างเช่นนี้ค่อย ๆ เข้าครอบงำทำให้เราเริ่มเห็นรอยร้าวระหว่างวัยเกิดขึ้น พ่อแม่ ปู่ย่าตายาย บางคนก็ไม่สามารถเข้าใจในวิถีคนรุ่นใหม่ และแน่นอนคนรุ่นใหม่ล่าสุดกำลังทอดทิ้ง ปล่อยให้ผู้ผ่านวันมาก่อนเหล่านั้นออกมานั่งเหม่อลอยอยู่นอกชานเรือน ไม่ให้มีส่วนร่วม รู้สึกรำคาญ พูดคุยกันไม่รู้เรื่อง

แท้จริงแล้ว เราทุกคนต่างก็มีคุณค่าในตัวตน ในวันวานด้วยกันทั้งนั้น ใช่หรือไม่ หากไม่มีพวกเขาวันนั้นก็ไม่มีพวกเราวันนี้ สมเด็จพระสันตะปาปาฟรังซิสตรัสไว้อย่างน่าฟังว่า “ผู้อาวุโสคือปรีชาญาณของลูกหลาน” ในขณะเดียวกันเราก็ต้องไม่ลืมว่า “ลูกหลานคือพลังขับเคลื่อนต่อยอดสังคมที่มีมา” แล้วเราจะต้องทำเช่นไรเล่า? เพื่อให้คนสองวัย ใจต่างรุ่นอยู่ร่วมกันอย่างผาสุก สิ่งนั้นคือ การยอมรับเข้าใจซึ่งกันและกัน ให้ความอดทนและใส่ใจต่อความคิดเห็นโดยมิต้องแสดงออกอย่างดื้อรั้น แล้วชานชรานั้นจะให้ความร่มเย็น จะไม่มีการนั่งเดียวดาย มีตัวอย่างที่ดีงามเรื่องหนึ่งที่ขอนำมาเพื่อให้เห็นภาพที่ชัดเจนยิ่งขึ้น

เมื่อไม่นานมานี้เว็บไซต์ต่างประเทศได้เปิดเผยเรื่องราวของชาวเน็ตท่านหนึ่ง โดยเขาได้เล่าว่าบ่ายวันหนึ่ง พ่อลูกนั่งอยู่บนม้าหินในสวนหน้าบ้าน พ่อนั่งข้างลูกชายที่กำลังอ่านหนังสือพิมพ์อยู่ จู่ ๆ ก็มีนกกระจอก บินมาเกาะที่พุ่มไม้ พ่อถามว่า “นั่นอะไรน่ะ” ลูกชายเงยหน้าจากหนังสือพิมพ์ และตอบว่า “นกกระจอกครับ” แล้วก็ก้มหน้าอ่านหนังสือพิมพ์ต่อไป พ่อพยักหน้าสายตายังคงมองดูนกกระจอกต่อไป

นกกระจอกบินไปเกาะพุ่มไม้อีกพุ่มหนึ่ง พ่อก็ถามอีกครั้งว่า “นั่นอะไรน่ะ” ลูกชายเริ่มรำคาญตะคอกใส่พ่อ “ก็บอกว่านกกระจอกไง นก-กระ-จอก !”  ผ่านไปสักพักพ่อถามซ้ำอีกครั้ง “นั่นอะไรน่ะ” ครั้งนี้ลูกชายยืนขึ้นพร้อมกับปิดหนังสือพิมพ์วางบนโต๊ะ ตะคอกเสียงดัง “ก็บอกว่า นกกระจอก จะถามอีกกี่รอบ ตั้งใจฟังบ้างไหม!” พ่อลุกขึ้นยืนแล้วเดินเข้าไปในบ้านก่อนจะเดินออกมาอีกครั้งพร้อมกับหนังสือเล่มหนึ่ง พ่อยื่นให้ลูกชายให้อ่านให้ฟัง ลูกชายเปิดหนังสือออกมาดูก็พบว่าเป็นไดอารี่ลายมือของพ่อ

“วันนี้ลูกชายของผมอายุสามขวบแล้ว เรานั่งเล่นกันอยู่ในสวน มีนกกระจอกตัวหนึ่งบินมาตรงหน้าเราสองคน ลูกชายถามด้วยคำถามซ้ำ ๆ กว่า 21 ครั้งว่า “มันคืออะไรครับพ่อ” ผมตอบลูกไป 21 ครั้งว่า “นกกระจอกครับลูก” ทุกครั้งที่เขาถามผม ผมจะกอดเขาทุกครั้ง เป็นอย่างนี้ทุกครั้ง ผมไม่รู้สึกเบื่อหรือรำคาญเลย กลับรู้สึกว่าลูกช่างน่ารักไร้เดียงสาเสียจริง”

เมื่ออ่านจบพ่อยิ้มให้กับลูกชาย ตอนนั้นในตาของเขามีแต่น้ำตาที่ไหลอาบแก้ม โผกอดผู้เป็นพ่อ รู้สึกโกรธตัวเองที่ทำกับพ่อแบบนั้น เพียงแค่คำถามซ้ำกันเพียงสี่ครั้ง เขาก็รำคาญพ่อได้มากขนาดนี้ เทียบไม่ได้เลยกับสิ่งที่พ่อตอบคำถามลูกเป็นสิบเป็นร้อยครั้ง (แปลและเรียบเรียงโดย LIEKR)

และจากเรื่องนี้ผู้เขียนเองก็มีประสบการณ์คล้าย ๆ กัน เมื่อแม่อายุเข้าหลักแปดร่างกายเจ็บออด ๆ แอด ๆ และสมองเริ่มทำงานช้าลง ความจำเลือนหาย ถามคำถามเดิม ๆ ทั้งวันจนรำคาญ ช่วงแรกจึงเกิดภาวะกระทบกระทั่งจนกระเทือนทั้งครอบครัว แต่ด้วยพระพรแห่งความรักที่พระประทานมาทางบุคคลที่เรารู้จัก แนะนำคุณหมอที่เชี่ยวชาญเรื่องผู้สูงวัยคุณหมออธิบายว่าอาการนี้เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุเป็นเรื่องธรรมดา พร้อมทั้งให้คำแนะนำในการอยู่กับแม่อย่างเข้าใจและใส่ใจ การรักษาที่ดีที่สุดอยู่ที่เราลูกหลานต้องช่วยกัน อย่าได้ถือโทษโกรธท่าน อย่าได้รำคาญ หรือรำคาญได้แต่อย่าแสดงออกให้แม่เห็น เพราะตลอดเวลาที่ผ่านมา ลูก ๆ หลาน ๆ นับครั้งไม่ถ้วนที่ทำให้แม่ต้องรำคาญ แต่แม่ไม่เคยแสดงออกให้เราได้รับรู้ บทเรียนแห่ง “ชานชรา” ได้นำความสุขมาสู่ครอบครัว เราต่างมีความสุขตามสภาพที่รับได้ ใช่หรือไม่ ถ้าไม่มีแม่ เราจะมีความรักความสามัคคีกันเช่นนี้หรือ??? อย่าปล่อยให้ความเปลี่ยนแปลงของโลกมาเปลี่ยนแปลงความสัมพันธ์ของคนเราเลย ณ ชานชาลา แห่งรักจะต้องไม่มีคนมานั่งรอคอย อย่าปล่อยให้ชานชราต้องโดดเดี่ยวเดียวดาย เพราะพวกเขาได้สร้างโลกให้เราได้อยู่มาอย่างสมบูรณ์แล้ว

อีกประการหนึ่ง เราก็มักจะเปรียบเทียบในสิ่งที่เรามีกับสิ่งที่คนอื่นมีเสมอ แล้วมักคิดเสียด้วยว่าทำไม บ้านเรา พ่อแม่เรา ปู่ย่าตายายเราไม่เหมือนของบ้านนั้นบ้านนี้เลย ทั้ง ๆ ที่ความเป็นจริง เราล้วนมีสิ่งดีงามด้วยกันทั้งนั้น อย่าปิดหัวใจ อย่าเห็นเรือนชานคนอื่นงดงามกว่าของเรา เพราะแต่ละที่ย่อมมีดีไม่เหมือนกัน