มนุษย์

มนุษย์

คิดจะเที่ยวจังหวัดอุบลราชธานีอยู่หลายต่อหลายครั้ง จนแล้วจนรอดก็ไม่ได้มาสักที แต่แล้วจู่ ๆ เมื่อเวลาที่เหมาะสมมาถึง ก็ตัดสินใจ จองตั๋วรถทัวร์ในวันศุกร์ คืนวันเสาร์ออกเดินทาง เรื่องบางเรื่องวางแผนแทบเป็นแทบตาย ก็ไม่ได้เป็นไปสมดังแผน แต่กับบางเรื่อง ไม่ต้องวางแผน แค่ทำด้วยหัวใจ ผลที่ได้มามากเกินกว่าที่หัวสมองคิดไว้ เฉกเช่นครั้งนี้มาจังหวัดอุบล จุดเป้าหมายแรกคือ  เพื่อมาเยี่ยมซิสเตอร์ละมัย ประผะลา ซิสเตอร์คณะรักกางเขนแห่งอุบลฯ ผู้ดูแล คุณพ่อกอสเต พระสงฆ์อาวุโส ของคณะมิสซังต่างประเทศแห่งกรุงปารีส (MEP) ที่ใช้ชีวิตอยู่ในเมืองไทยกว่า 60 ปี และเป็นมิชชันนารีอยู่แถบภาคอีสานตลอดมา คุณพ่อยังเป็นผู้เขียนผู้แปลหนังสือเกี่ยวกับประวัติศาสตร์พระศาสนจักรไทย งานแปลอีกหลายเล่มที่ล้วนเป็นประโยชน์ในการศึกษาความเป็นไปเป็นมาของการแพร่ธรรมในประเทศไทยและประเทศเพื่อนบ้าน มีเวลาอยู่กับคุณพ่อสามวันมีเวลาสนทนาถามหาความรู้ มีเวลาได้ดูแล พาไปนั่งรถชมที่ต่าง ๆ ในขณะที่ผ่านเส้นทางนั้นทางนี้ คุณพ่อก็มักจะบอกว่าเคยผ่านมาทำงานกับเพื่อน ๆ

บ่อยครั้งที่มีเวลาพูดคุยกับคุณพ่อเกี่ยวกับงานเขียนของท่าน มีบ้างบางเวลาเห็นความทดท้อต่อการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ของคนรุ่นใหม่ ที่ไม่ค่อยมีการสนใจใส่ใจกันมากนัก แต่คุณพ่อก็ไม่หมดหวังหมดพลังที่จะแปลงานดี ๆ ต่อไป แม้ว่าร่างกายจะเริ่มอ่อนแรงลงด้วยวัยแห่งวันเวลาที่ผ่านมาเนิ่นนาน ประวัติศาสตร์ทำให้เราไม่ลืมรากเหง้าของตัวเอง ได้ยินคำนี้แล้วรู้สึกว่า คุณพ่อกำลังหมายถึงความเป็นอยู่ของเราในสังคมปัจจุบันที่หลงลืมความเป็นมาของต้นธาร หลงลืมจิตตารมณ์ หลงลืมรากฐานที่เป็นจุดเริ่มต้น เรามักเขียนแผน วางผัง โดยมิได้ย้อนมองไปในวันข้างหลังว่าสิ่งเหล่านี้ที่จะทำที่เกิดขึ้นมาได้ ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันนี้นั้นเพื่ออันใด???

ในการสนทนาระหว่างเรา สังเกตว่าคุณพ่อมักเป็นผู้ที่ชอบตั้งคำถามและเป็นผู้ฟังที่ดีมาก และมักมีบทสรุปให้เราได้เสมอ เราได้พูดคุยกันว่าเดี๋ยวนี้สมัยนี้เรามีคนเรียนสูง ๆ เยอะแยะ แต่เหตุไฉนคุณภาพของการศึกษาคุณภาพชีวิตภายในจึงด้อยลง สิ่งหนึ่งเพราะเราเรียนเพื่อยกระดับตัวเองจนหลงลืมว่าเราต้องเรียนมาเพื่อสอนและแบ่งปันความรู้ เพื่อช่วยเหลือคนอื่น คุณพ่อพูดว่า บางทีบนหนทางแห่งความศักดิ์สิทธิ์นั้นความรู้แทบไม่จำเป็นเลย แต่สำคัญสุดคือเรื่องจิตวิญญาณ หรือ จิตตารมณ์ ต้องเข้มแข็ง แล้วทุกครั้งคุณพ่อมักจะสรุปว่า นี้คือ “มนุษย์” 

มนุษย์ผู้ที่ยังมีบาป และความเห็นแก่ตัวอยู่เต็มล้น ซึ่งล้วนแต่ยึดโยงตัวเองเป็นศูนย์รวมจักรวาล วาดหวังให้ผู้อื่นอยู่ใต้อาณัติห้ามขัดขืน ทำให้เราเย่อหยิ่งโอหัง ในวันที่มีโอกาสพาคุณพ่อนั่งรถไปชมสามพันโบก ทีแรกท่านคิดว่าสามพันโบสถ์ ท่านถามตลอดทางว่าไหนล่ะ ยังไม่เห็นซักโบสถ์ พอไปถึงที่หมายท่านเห็นหินผา ซากทรายในลุ่มน้ำโขง ยามน้ำแล้ง เห็นเป็นดังแกรนแคนยอนยังไงยังนั้น แม้ท่านไม่สามารถเดินลงไปข้างล่างในล่องลำน้ำได้ คุณพ่อได้เห็นยังบอกว่าช่างอัศจรรย์จริง ๆ ท่านไม่เคยรู้เลยว่ามีแบบนี้ด้วยหรือ แท้จริงแล้วเป็นเรื่องลำบากมากสำหรับผู้สูงอายุที่จะนั่งรถนาน ๆ แต่ท่านรู้สึกว่ามีความสุขมากกว่า ได้เห็นได้รำลึกถึงเพื่อนเก่า ๆ ได้เห็นสิ่งสร้างอันอัศจรรย์ของพระเจ้า ทำให้เราต้องน้อมรับความเป็นมนุษย์ผู้ต่ำตมมากยิ่งขึ้น ใช่หรือไม่ แม้เราจะเรียนรู้อะไรต่อมิอะไรมากมาย ก็มิอาจจะหยั่งรู้ถึงพระราชกิจของพระเจ้าได้เลย เราเพียงแต่ต้องเรียนรู้ประวัติศาสตร์แห่งความรัก และน้อมรับด้วยหัวใจศรัทธา เพราะบนหนทางศักดิ์สิทธิ์นี่ต้องอาศัยศรัทธาและใจสุภาพอ่อนโยนเท่านั้น 

บางทีเราอยู่ในยุคสมัยใหม่ แล้วก็คิดว่าแนวคิดสมัยใหม่ การทำสิ่งใหม่ ๆ มันคือการพัฒนา จนหลงใหลกับการพัฒนาวัตถุภายนอก ปล่อยให้แก่นกลางเลือนหายไปกับกาลเวลา สิ่งเก่า ๆ ใช่ว่าจะล้าหลังเสมอไป ใช่หรือไม่ ทุกสิ่งที่เกิดมาในสมัยเก่าก่อนมักมาจากความศรัทธาทั้งสิ้น หาใช่เกิดจากอัตตา เป้าหมายสูงสุดนั้น เราต้องทำเพื่อสรรเสริญพระเจ้า สิ่งใดที่เราทำด้วยใจรัก มักจะยืนยาวกว่าหัวใจที่โอ้อวด สิ่งใดที่เราทำด้วยความเคารพต่อยอดจากสิ่งเดิม สิ่งที่เพิ่มเติมคือความมั่นคงและเข้มแข็ง

ในโอกาสที่เรากำลังอยู่ในช่วงมหาพรต หากเราตระหนักถึงความเป็นมนุษย์ทั้งต่อตัวเองและผู้อื่น มนุษย์ที่มีประวัติศาสตร์แห่งความรอดพ้นบนความทุกข์ทรมานขององค์พระเยซูเจ้า เราก็จะได้ลดละความโอ้อวด และการดูแคลนกันและกัน ใช้วันเวลาเพื่อพัฒนาจิตวิญญาณให้มากขึ้น ลดการปลูกฝังด้านวัตถุนิยมภายนอกให้น้อยลง ช่วยเหลือใส่ใจกันด้วยหัวใจบริสุทธิ์ ไม่ใช่เพียงคำพูดที่สวยหรู ที่สุดแล้ว เราต้องน้อมรับในความอ่อนแอ อ่อนด้อยของเราผู้เป็นมนุษย์เพียงเศษเถ้าธุลี ในฐานะบุคคลธรรมดาสามัญ เราต้องตระหนักเสมอว่าเราเป็นมนุษย์คนหนึ่ง เพื่อทำให้เรามีจิตใจที่ผ่อนลง อ่อนน้อมลง ในขณะเดียวกันเราก็ต้องมองคนอื่นเป็นมนุษย์ด้วยเช่นกัน เพื่อจะได้ให้อภัยต่อผู้คน หัวใจเราจะได้เป็นหัวใจดั้งเดิม คือหัวใจดวงเดียวกันกับองค์พระผู้เป็นเจ้า